3 Organisaties als plichtdragers inzake mensenrechten
Waarom moeten organisaties de mensenrechten respecteren en in sommige gevallen beschermen?
Staten zijn als enige partijen verantwoordelijk voor de naleving van de mensenrechtenwetgeving op internationaal niveau. Desondanks moeten organisaties en personen zich houden aan de mensenrechtenregelgeving die van kracht is op het grondgebied waar zij hun activiteiten uitvoeren. Zij moeten hun wettelijke verplichtingen kennen en naleven, de risico's evalueren die hun activiteiten voor de mensenrechten met zich meebrengen en mechanismen implementeren om negatieve gevolgen te vermijden, te beperken of te verzachten. Wanneer zij de mensenrechtenregelgeving schenden, moeten zij de veroorzaakte schade herstellen of vergoeden.
Een negatief gevolg voor de mensenrechten kan zich voordoen wanneer een handeling of nalatigheid van de staat, een organisatie en/of een persoon het vermogen van mensen om hun mensenrechten uit te oefenen belemmert, beperkt of elimineert. Daarom moeten organisaties ook voorkomen dat zij negatieve gevolgen voor de mensenrechten veroorzaken of daartoe bijdragen en moeten zij de veroorzaakte schade herstellen. Organisaties moeten de negatieve gevolgen voor de mensenrechten die direct of indirect verband houden met hun activiteiten voorkomen of beperken, ook al zijn ze niet betrokken bij de gevolgen. Zij moeten er ook voor zorgen dat de gevolgen niet worden veroorzaakt door partners, dat wil zeggen, door entiteiten die verband houden met hun eigen activiteiten, zoals commerciële of professionele partners. Wanneer organisaties daartoe in staat zijn, wordt van hen ook verwacht dat zij mensenrechteninitiatieven ondersteunen in de gemeenschappen waar zij actief zijn.
De mensenrechten moeten altijd worden geëerbiedigd (hoewel de staat deze in uitzonderlijke omstandigheden kan beperken of geleidelijk aan rechten kan vervullen die gevolgen hebben voor de begroting). Dit betekent dat wanneer een negatief gevolg op de mensenrechten op een bepaald domein of door een specifieke activiteit wordt veroorzaakt, dit niet kan worden gecompenseerd door een uitkering of een vergoeding op een ander domein.
Niet-bindende richtsnoeren zijn bedoeld om de naleving van de mensenrechtenwetgeving te bevorderen en te ondersteunen. Zij worden in toenemende mate gebruikt om de consensus onder belanghebbenden over zeer gevoelige onderwerpen, zoals het creëren van rechtspersoonlijkheid voor niet-statelijke organisaties op internationaal niveau, te vergemakkelijken. Deze richtlijnen vormen een kader dat een aanvulling vormt op de mensenrechtenwetgeving, de naleving en handhaving vergemakkelijkt en het bewustzijn over de relevantie ervan vergroot.
