9
Klachtenmechanismen op operationeel niveau

Waarom zijn er op operationeel niveau klachtenmechanismen nodig om de mensenrechten te beschermen?

Deze klachtenmechanismen zijn belangrijk omdat zij een aanvulling vormen op mechanismen ter voorkoming van negatieve gevolgen voor de mensenrechten, zoals gepaste zorgvuldigheid of effectbeoordelingen. Wanneer deze laatsten geen negatieve effecten kunnen voorkomen, moeten klachtenmechanismen worden gebruikt om de risico's tijdens de ontwikkeling van de activiteiten vast te stellen aan de hand van concrete klachten van de belanghebbenden. 

Deze klachtenmechanismen zijn ook bedoeld om een oplossing te vinden voor de door belanghebbenden geconstateerde negatieve effecten en om een oplossing te bieden als er een negatief effect wordt veroorzaakt.

Deze mechanismen zijn erop gericht om op een vroege en opportune manier te garanderen dat de zorgen van de direct betrokken partijen worden geïdentificeerd en aangepakt, voordat de gevolgen escaleren of schade veroorzaken. Dit betekent dat de klacht niet hoeft te verwijzen naar een schending van de mensenrechtenwetgeving - het kan ook verwijzen naar andere risico's die moeten worden aangepakt om schade of een schending van de mensenrechten wetgeving te voorkomen. 

Een klachtenmechanisme op operationeel niveau kan voordeliger zijn dan formele mechanismen van derden, omdat het problemen in een vroeg stadium kan identificeren en aanpakken voordat ze escaleren. Het kan belanghebbenden ook in staat stellen om een situatie te herstellen wanneer er al schade is aangericht.

Zelfs wanneer het gebruik van statelijke mechanismen onvermijdelijk is om een rechtsmiddel te verkrijgen, zijn klachtenmechanismen op operationeel niveau nog steeds belangrijk omdat zij de toegang tot de rechter en tot een doeltreffend rechtsmiddel kunnen vergemakkelijken door het proces voor een bevoegde autoriteit te ondersteunen.